«ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ» ΚΑΙ «ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ» ΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΕΣΗ «ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ – ΕΙΝΑΙ»

Στην  Γ ΄ γυμνασίου διδάσκεται το μάθημα «Ευριπίδη Ελένη», μια τραγωδία που κεντρικό άξονα , μοτίβο και σημείο αναφοράς έχει την αντίθεση ανάμεσα στο «εἶναι και το φαίνεσθαι». Η αντίθεση αυτή συνέχει  το έργο με όλες τις επακόλουθες και συμπληρωματικές αντιθέσεις . Ο Ευριπίδης συνηθίζει να τονίζει την αντίθεση μεταξύ αυτού που φαίνεται και αυτού που είναι, μεταξύ των πραγματικών φίλων και αυτών που διατείνονται ότι είναι φίλοι, μεταξύ της «ετικέτας» που δίνεται στους ανθρώπους και της πραγματικής τους φύσης. Ψευδαίσθηση και πραγματικότητα, φύση και απλή σύμβαση, αυτά τα ζεύγη όρων αγαπητών στους σοφιστές, επανέρχονται συνεχώς στο έργο του. Ο Ευριπίδης επέλεξε να δομήσει μια ολόκληρη τραγωδία πάνω σε μια κατάσταση διαστρεβλωμένη ήδη από την αρχή: ο τρωικός πόλεμος θα γινόταν όχι πια εξαιτίας της Ελένης αλλά εξαιτίας ενός ειδώλου της Ελένης, φανταστικού και παραπλανητικού.

 Στο βιβλίο του καθηγητή γίνεται προτροπή , οι μαθητές προκείμενου να προσλάβουν και να κατανοήσουν σε βάθος διάφορους όρους αλλά και το νόημα –ουσία της συγκεκριμένης τραγωδίας να την προσεγγίζουν βιωματικά και να γίνεται αναφορά στα σύγχρονα δεδομένα.Ποια είναι όμως , τα σύγχρονα δεδομένα των μαθητών μας; Είναι έφηβοι, μέλη μιας κοινωνίας που η ευριπίδεια αντίθεση κάνει καθημερινά αισθητή την παρουσία της. Οι ελπίδες και τα όνειρα διαψεύδονται , οι απογοητεύσεις πολλές και συχνές .Τα προβλήματα  της σύγχρονης εποχής αμέτρητα. Οι νέοι μας συχνά έχουν άγνοια του κινδύνου και της πραγματικότητας με αποτέλεσμα να γίνονται εύκολα θηράματα για επιτήδειους που τους υπόσχονται φανταστικούς επίγειους παραδείσους. Ο κόσμος των ουσιών είναι ο κόσμος των ψευδαισθήσεων , «των ειδώλων». Εκεί ψάχνουν , δυστυχώς συχνά (όπως διαπιστώνει εύκολα κανείς αν παρακολουθήσει την σύγχρονη ειδησεογραφία) τη λύση στο πρόβλημα που τους απασχολεί , την φυγή από την αβάσταχτη πραγματικότητα , την ουτοπία που οραματίστηκαν.

Οφείλουμε ως παιδαγωγοί να τους καταστήσουμε σαφές , όμως , πως ο κόσμος των ουσιών είναι ο κόσμος του «φαίνεσθαι», εκεί η αλήθεια είναι διαστρεβλωμένη , εκεί οι παραισθήσεις σε οδηγούν μακριά από την πραγματικότητα , μακριά από την ζωή. Η γνώση είναι εκείνη που σώζει ζωές , που δίνει ουσιαστικές και καίριες λύσεις στα προβλήματα, που βγάζει από το αδιέξοδο, που σου καθιστά σαφές το «εἶναι» των πραγμάτων.

Η κα Γαλανάκη Κατερίνα , Φιλόλογος διδάσκει την συγκεκριμένη τραγωδία στην Γ΄ τάξη. Θεωρώντας επιτακτική την ενημέρωση των μαθητών σε τόσο σημαντικά ζητήματα και κρίνοντας σκόπιμη την σύνδεση των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος με ουσιαστικά θέματα και προβλήματα της πραγματικής ζωής , οργάνωσε και συντόνισε την δράση , που πραγματοποιήθηκε  στο Γυμνάσιο Νεάπολης  ,την Τρίτη 3 Μαρτίου. Οι   μαθητές του τμήματος Γ3 ενημερώθηκαν πάνω στο πρόβλημα των εξαρτησιογόνων –παραισθησιογόνων ουσιών από τον κ. Γιώργο Τρικοίλη, κοινωνικό λειτουργό του ΚΕΘΕΑ Αγίου Νικολάου , Αριάδνη. Η δράση θα συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες και για τα άλλα δύο τμήματα της Γ΄τάξης.

Ο κ Τρικοίλης , θέλησε να εμπλέξει βιωματικά τους μαθητές στην αναζήτηση της γνώσης και επιλέγοντας  την  κυκλική διάταξη τους παρότρυνε να εκφράσουν με διάφορους τρόπους τις σκέψεις τους σχετικά με το άτομο που σχετίζεται με την εξάρτηση , με το περιβάλλον του αλλά και με τις ουσίες , τις τρεις πλευρές- γωνίες, δηλαδή,  του «τριγώνου της εξάρτησης». Οι μαθητές μας εξέφρασαν τις σκέψεις , τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους. Ακολούθησε συζήτηση από την οποία εξάχθηκαν συμπεράσματα για το «προφίλ» , τα εσωτερικά χαρακτηριστικά των ατόμων που είναι επιρρεπή στις εξαρτήσεις , για τον ρόλο του περιβάλλοντος (οικογένεια , σχολείο , φίλοι , ΜΜΕ, κοινωνία) αυτών των ατόμων , καθώς και για τα είδη των εξαρτησιογόνων  ουσιών – παραγόντων. Τέλος συζητήθηκε διεξοδικά η λύση του προβλήματος που δεν είναι άλλη από την αλλαγή της στάσης του ατόμου και τον επαναπροσδιορισμό στον τρόπο που αντιμετωπίζει τα προβλήματα και τελικά την ίδια τη ζωή.

Οι μαθητές ευχαρίστησαν θερμά τον κ. Τρικοίλη , για την ενδιαφέρουσα προσέγγιση του θέματος  και τον κατατοπισμό σ΄ένα τόσο σημαντικό ζήτημα . Εξέφρασαν τέλος την επιθυμία να οργανώνονται συχνότερα τέτοιες δράσεις από το σχολείο , το οποίο οφείλει να δίνει έμφαση στα ουσιαστικά ζητήματα της ανθρώπινης ζωής και στη θωράκιση των μελών του , προκειμένου να προλαμβάνονται δυσάρεστες καταστάσεις και να αντιμετωπίζονται υπαρκτά προβλήματα.